Handeczeem is een vorm van eczeem die specifiek voorkomt op de handen. Handeczeem kan spontaan (acuut) optreden maar kan ook chronisch (blijvend) aanwezig zijn.

• Acuut handeczeem is herkenbaar aan roodheid, zwelling, kleine bultjes, blaasjes en mogelijk vocht dat uit de huid lekt. Na verloop van tijd drogen deze blaasjes op, vormen schilfers en korstjes.
• Bij chronisch handeczeem is de roodheid doorgaans minder aanwezig, maar er is meer schilfering en verdikking van de huid te zien. De natuurlijke lijnen van de huid worden grover dan normaal, en de huid kan stug en droog aanvoelen. Hierdoor kunnen kloven ontstaan.

Oorzaak handeczeem

Handeczeem kan worden veroorzaakt door langdurige blootstelling aan irriterende en uitdrogende stoffen op de handen, maar het kan ook een aangeboren variant zijn. Het is daarom moeilijk om een exacte oorzaak vast te stellen en de expertise van een dermatoloog is hierbij nodig. Handeczeem is niet besmettelijk. Het komt vaak voor op de bovenzijde van de vingers, tussen de vingers en op de vingertoppen. Wat kunnen dan oorzaken van handeczeem zijn, die lees je hieronder:

• Irriterende stoffen: Langdurig of herhaald contact met irriterende stoffen zoals schoonmaakmiddelen, chemicaliën, oplosmiddelen enzovoorts kan leiden tot irritatie en ontstekingen. Er hoeft hier dan nog geen allergie voor te zijn.
• Allergisch contacteczeem: deze vorm van eczeem ontstaat wanneer de huid in aanraking komt met stoffen waarvoor de persoon allergisch is of is geworden, zoals nikkel in sieraden, latex in handschoenen, parfums of bepaalde planten.
• Overmatig handen wassen: Het herhaaldelijk wassen van de handen met agressieve zepen en warm water kan de huid uitdrogen en irriteren waardoor acuut handeczeem kan ontstaan of verergeren.
• Klimaat en seizoensgebonden veranderingen: Blootstelling aan koude, droge lucht in de winter of overmatige blootstelling aan de zon in de zomer kan handeczeem veroorzaken of verergeren.
• Beroepsmatige factoren: Bepaalde beroepen, zoals schoonmakers, koks, kappers en verpleegkundigen, lopen een verhoogd risico op handeczeem vanwege de blootstelling aan irriterende stoffen en frequent handen wassen.

Behandeling

Dien je kenmerken van handeczeem opmerkt, is het verstandig om contact op te nemen met een huisarts of specialist. Zij kunnen helpen bij een diagnose en een geschikte behandeling. Het is belangrijk om bij handeczeem (gerelateerde klachten) irriterende en uitdrogende stoffen te vermijden, regelmatig de handen in te smeren met beschermende crème of zalf en handschoenen te dragen wanneer je in aanraking komt met water of stoffen die irritatie kunnen veroorzaken. Het is belangrijk om de huid soepel te houden bij handeczeem, dit kan met vettende crèmes zoals (lanette- of cetomacrogolcrème met toegevoegd vaseline) of ’s nachts met een zalf, meest vettende middel, zoals vaseline paraffine.

Tips om handeczeem te voorkomen of te verminderen

• Vermijd irriterende stoffen: zoals schoonmaakmiddelen, chemicaliën, zepen, parfums of andere allergenen die handeczeem kunnen verergeren.
• Voorkom overmatig wassen: Probeer de handen zo weinig mogelijk te wassen. Kies voor lauwwarm water om de handen zo min mogelijk uit te drogen.
• Ongeparfumeerde zeep: Kies voor zeep zonder parfum.
• Dep voorzichtig: De huidbarrière is verstoord bij handeczeem, het is dan ook belangrijk om dit niet verder te verstoren. Dep de handen na het wassen van de handen voorzichtig droog.
• Draag handschoenen: Wanneer de irriterende stoffen niet vermeden kunnen worden is het belangrijk om handschoenen te dragen.
• Smeer regelmatig: Om de huidbarrière te herstellen is het van belang om vette crèmes of zalven te smeren. Het liefst meerdere keren per dag. ’s Nachts de handen insmeren met zalf en opvolgend afdekken met katoenen handschoenen versnelt het herstelproces.
• Vermijd krabben: Krabben kan de huid verder beschadigen en ontstekingen verergeren, probeer dit te voorkomen.