Afbouwen van medicijnzalven (corticosteroïden)

Bij het gebruik van medicijnzalven (corticosteroïden) wordt er bij verbetering van de huidklachten een afbouwschema ingezet. Een afbouwschema is een stappenplan om het gebruik van deze medicijnzalven, bij verbetering van de huidklachten, af te bouwen. Het afbouwschema toont een overzicht van (circa) 6 weken waarin de medicijnzalf wordt afgebouwd. Het volgen van een afbouwschema is enkel van toepassing als de huidklachten weg zijn.

Bouw het gebruik van een medicijnzalf niet af als de klachten nog aanwezig zijn; soms blijft een onderhoudsbehandeling met medicijnzalven nodig. Het gebruik van een afbouwschema zorgt ervoor dat er niet onnodig lang wordt door gesmeerd, ter voorkoming van bijwerkingen.

Het afbouwschema van Fagron is opgesteld a.d.h.v. de richtlijn over lokaal corticosteroïden gebruik van de NVDV en het NCEP (www.eczeemwijzer.nl). Uw arts of specialist kan een afwijkend afbouwschema hanteren. Blijf altijd het afbouwschema volgen welke u is toegelicht.

Wat zijn medicijnzalven?

Medicinale zalven of crèmes met corticosteroïden, vaak hormoonzalven genoemd, zijn geneesmiddelen die direct op de huid worden aangebracht. Corticosteroïden zijn synthetische varianten van lichaamseigen hormonen uit de bijnierschors. Ze remmen ontstekingsreacties in de huid en verminderen zo klachten als jeuk, roodheid, zwelling en schilfering.

Medicijnzalf en basiszalf
Indifferente middelen (basiscrèmes en -zalven) ondersteunen de huid door deze te beschermen en de barrièrefunctie te versterken. Het is belangrijk deze dagelijks, bij voorkeur meerdere keren per dag, aan te brengen, óók op dagen dat geen medicijnzalven worden gebruikt. Indifferente middelen vervangen de behandeling met corticosteroïden niet, maar vormen wel een waardevolle aanvulling.

Let op: Basiszalf blijf je iedere dag smeren, ook als alle klachten weg zijn. Meng de medicijnzalf niet met de basiszalf.
Er zijn 3 opties om de zalven niet te mengen:

• Eerst medicijnzalf en 30-60 min later basiszalf.
• Medicijnzalf op het eczeem, basiszalf om het eczeem.
• Medicijnzalf en basiszalf op een ander moment van de dag

Verschillend per persoon

Het afbouwen van medicijnzalf kan verschillen per persoon, afhankelijk van hoe ernstig de huidklachten zijn en hoe sterk de zalf is. Het afbouwschema wordt samen met de arts bepaald. De zalf moet stap voor stap worden afgebouwd, ook als de huid er al beter uitziet. Te vroeg stoppen kan ervoor zorgen dat de klachten terugkomen.

Het afbouwschema van Fagron is opgesteld a.d.h.v. de richtlijn over lokaal corticosteroïden gebruik van de NVDV en het NCEP (www.eczeemwijzer.nl). Uw arts of specialist kan een afwijkend afbouwschema hanteren. Blijf altijd het afbouwschema volgen welke u is toegelicht.

Het gebruik van een afbouwschema en de FTU-methode

Finger Tip Unit (FTU), ook wel vingertopeenheid genoemd, is een handige meetmethode om de hoeveelheid medicijnzalf te bepalen per lichaamsdeel. Door te smeren volgens FTU (finger tip unit) smeer je nooit te weinig, maar ook niet te veel. Zo kunnen mogelijke bijwerkingen worden beperkt of voorkomen. Onder medicijnzalven vallen producten met corticosteroïden, ook wel hormoonzalven genoemd.

Bij smeren volgens FTU (finger tip unit) gaat het om de hoeveelheid medicijnzalf afgemeten op de top van de wijsvinger. De medicijnzalf wordt afgemeten door de gehele lengte van het eindkootje, je vingertop, te vullen met een ‘streepje’ medicijnzalf. Afhankelijk van de leeftijd en het lichaamsdeel vertelt een FTU-schema hoeveel er gesmeerd moet worden. Lees meer over smeren volgens FTU. 

Wanneer de huidklacht verergert gedurende het gebruik of na correct afbouwen: ‘Als het eczeem tijdens het afbouwen toch weer opvlamt, dan gaat u een paar stappen omhoog in het schema of zo nodig terug naar week 1’ (Bron: NVDV).

Blijven de klachten aanwezig, ongeacht afbouwen, neem dan contact op met uw behandelend arts. Het gebruik van indifferente middelen blijft altijd van toepassing, ook tijdens en na het afbouwen van corticosteroïden.