Afbouwen van medicinale crèmes en zalven met corticosteroïden

Bij het gebruik van medicinale crèmes of zalven met corticosteroïden wordt er bij verbetering van de huidklachten een afbouwschema ingezet. Een afbouwschema is een stappenplan om het gebruik van corticosteroïden, bij verbetering van de huidklachten, af te bouwen. Het afbouwschema toont een overzicht van (circa) 7 weken waarin het corticosteroïd wordt afgebouwd. Het volgen van een afbouwschema is enkel van toepassing als de huidklachten weg zijn. Bouw het gebruik van een corticosteroïd niet af als de klachten nog aanwezig zijn, soms blijft een onderhoudsbehandeling met corticosteroïden nodig. Het gebruik van een afbouwschema zorgt ervoor dat er niet onnodig lang wordt door gesmeerd, ter voorkoming van bijwerkingen.

Het afbouwschema van Fagron is opgesteld a.d.h.v. de richtlijn over lokaal corticosteroïden gebruik van de NVDV en het NCEP (www.eczeemwijzer.nl). Uw arts of specialist kan een afwijkend afbouwschema hanteren. Blijf altijd het afbouwschema volgen welke u is toelicht.

Wat zijn lokale corticosteroïden precies?

Lokale corticosteroïden (voor de huid); waarover in het afbouwschema naar wordt verwezen noemt men ook wel een hormoonzalf of hormooncrème. Corticosteroïden remmen de ontstekingsreactie van de huid (eczeem) en draagt bij aan de vermindering van jeuk, zwelling en schilfering.

Corticosteroïden & indifferente middelen

Indifferente middelen (basiscrèmes- en zalven) beschermen de huid en versterken de barrièrefunctie. Op alle dagen van de week (ook als het corticosteroïd niet wordt gebruikt) is het belangrijk om minimaal 1x per dag een indifferent middel te smeren, het liefst vaker. Indifferente middelen kunnen de medicinale behandeling met corticosteroïden niet vervangen, maar wel ondersteunen.

Verschillend per persoon

Een afbouwschema voor corticosteroïden kan per persoon, per ernst van de huidaandoening en per klasse van het voorgeschreven corticosteroïd verschillend zijn. Samen met de behandelend arts wordt er gekeken welk afbouwschema van toepassing is. Bouw het gebruik met het corticosteroïd af zoals u is toegelicht. Het is belangrijk om niet te stoppen zodra de huidklachten verbeteren, blijf het afbouwschema volgen tot dat deze is afgerond. De kans dat de klacht terugkomt na vroegtijdig stoppen is erg groot.

Het afbouwschema van Fagron is opgesteld a.d.h.v. de richtlijn over lokaal corticosteroïden gebruik van de NHG (Nederlands Huisartsen Genootschap). Uw arts of specialist kan een afwijkend afbouwschema hanteren. Blijf altijd het afbouwschema volgen welke u is toelicht.

Het gebruik van een afbouwschema

Smeer lokale corticosteroïden altijd volgens de FTU-methode en bouw af volgens een afbouwschema. Finger tip unit, afgekort FTU wordt ook wel vingertopeenheid genoemd. FTU is een handige meetmethode om de hoeveelheid medicinale crème of zalf (corticosteroïd) te bepalen per lichaamsdeel. Door te smeren volgens FTU (finger tip unit) smeer je nooit te weinig, maar ook niet te veel. Zo kunnen mogelijke bijwerkingen worden beperkt of voorkomen. Lees meer over smeren volgens FTU. 

Wanneer de huidklacht verergert gedurende het gebruik of na correct afbouwen: ‘Als het eczeem tijdens het afbouwen toch weer opvlamt, dan gaat u een paar stappen omhoog in het schema of zo nodig terug naar week 1’ (Bron: NVDV).

Blijven de klachten aanwezig, ongeacht afbouwen, neem dan contact op met uw behandelend arts.

Het gebruik van indifferente middelen blijft altijd van toepassing, ook tijdens en na het afbouwen van corticosteroïden.